ĐỊNH CƯ TAY NGHỀ CANADA – RỦI RO CHIẾN LƯỢC TRONG BỐI CẢNH BACKLOG CỦA IRCC

29/11/2025

3

Năm 2025 được định hình là một năm của sự phân hóa sâu sắc trong hệ thống định cư Canada. Trong khi các chương trình tay nghề cao thuộc hệ thống Express Entry (EE), như FSWP và CEC, được cam kết xử lý nhanh chóng (trong vòng 6 tháng) ¹, thì một số chương trình kinh tế và thí điểm khác đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng tồn đọng (backlog) nghiêm trọng.

Đối với các ứng viên tay nghề quốc tế và các nhà đầu tư/doanh nhân, việc nhận diện và tránh xa các lộ trình không khả thi về mặt thời gian là yếu tố sống còn để bảo toàn vốn và thời gian. Bài viết này phân tích chuyên sâu các dữ liệu chính thức từ Cơ quan Di trú, Tị nạn và Quốc tịch Canada (IRCC) để đưa ra cảnh báo về ba chương trình rủi ro cao nhất: Start-up Visa (SUV), Atlantic Immigration Program (AIP), và Rural and Northern Immigration Pilot (RNIP).

>>> Tổng Hợp Các Chương Trình Định Cư Canada Diện Tay Nghề (Skilled Worker Canada).

CHƯƠNG TRÌNH ĐỊNH CƯ CANADA DIỆN TAY NGHỀ CÓ KHẢ THI KHÔNG? – SUV, AIP VÀ RNIP – TẠI SAO ỨNG VIÊN TAY NGHỀ NÊN TRÁNH. PHÂN TÍCH CHUYÊN SÂU: RỦI RO CHIẾN LƯỢC TRONG BỐI CẢNH BACKLOG CỦA IRCC.

I. KHỦNG HOẢNG PHÂN BỔ NGUỒN LỰC VÀ CHÍNH SÁCH XỬ LÝ TỒN ĐỌNG (BACKLOG) 2025

Thách thức đối với các chương trình rủi ro cao bắt nguồn từ chiến lược quản lý backlog mới của IRCC, được công bố chi tiết trong các báo cáo về kế hoạch xử lý hồ sơ thường trú nhân (PR) năm 2025.¹

1.1. Sự Phân Hóa Rõ Rệt Về Ưu Tiên Xử Lý

Chính sách mới của IRCC thiết lập một sự phân cấp ưu tiên rõ ràng:

Nhóm Ưu Tiên Tuyệt Đối (Xử lý 100% Tồn đọng): Bao gồm CEC, FSWP, FSTP, Enhanced PNP (liên kết EE), và các chương trình tay nghề của Quebec (PEQ, PSTQ).¹ Nhóm này được đảm bảo nguồn lực để xử lý hồ sơ nhanh chóng, với thời gian xử lý PR là 6–7 tháng.²
Nhóm Chương Trình Chỉ Xử Lý Một Phần (Rủi ro cao): Bao gồm các chương trình thí điểm và kinh doanh, chỉ được xử lý một phần rất nhỏ hồ sơ tồn đọng.¹

1.2. Thách Thức Chung Của Các Chương Trình Rủi Ro Cao

Mục tiêu giảm tổng số người cư trú tạm thời (TR) xuống 5% tổng dân số vào cuối năm 2026 ⁴, cùng với việc giảm tổng chỉ tiêu PR xuống 365,000 người vào năm 2027 ⁶, đã tạo áp lực buộc IRCC phải cực kỳ chọn lọc. Các chương trình có tỷ lệ xử lý tồn đọng thấp (dưới 35%) ¹ là những nạn nhân chính của chiến lược này.

II. PHÂN TÍCH CHUYÊN SÂU 3 CHƯƠNG TRÌNH KHÔNG KHẢ THI

2.1. START-UP VISA (SUV): RỦI RO CỰC KỲ CAO VÀ THỜI GIAN CHỜ ĐỢI 10 NĂM

Chương trình Start-up Visa (SUV) được thiết kế để thu hút các doanh nhân đổi mới. Tuy nhiên, SUV đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng tồn đọng chưa từng có, khiến nó trở thành lộ trình kinh doanh không khả thi cho các ứng viên mới trong thập kỷ tới.

2.1.1. Thời Gian Xử Lý Chính Thức Vượt Ngưỡng 10 Năm

Theo dữ liệu cập nhật chính thức của IRCC vào tháng 10 năm 2025, thời gian xử lý ước tính hiện tại cho các hồ sơ SUV mới đã tăng lên mức kinh hoàng là 420 tháng ⁸, tương đương hơn 10 năm.⁹

So sánh: Con số này đã tăng mạnh từ mức 37 tháng vào năm 2024.⁹
Thực trạng Backlog: Tổng số hồ sơ SUV tồn đọng đã lên tới khoảng 43,200 hồ sơ.⁹ Gần như toàn bộ số hồ sơ này (khoảng 41,400) được nộp từ năm 2022 trở đi và bị xếp vào danh mục “hơn 10 năm chờ đợi”.⁹

2.1.2. Mục Tiêu Xử Lý Chỉ 2% (Targeted 2% Backlog Processing)

Khủng hoảng SUV càng trở nên trầm trọng hơn bởi mục tiêu xử lý của IRCC:

Chỉ 2% hồ sơ tồn đọng SUV sẽ được xử lý trong năm 2025.⁸
Chiến lược Thực thi: Mặc dù IRCC đã áp dụng các biện pháp cải cách như giới hạn số lượng hồ sơ nộp vào (cap) cho mỗi Designated Entity ⁹ và tăng mục tiêu tuyển sinh tổng thể lên 2,000 PR cho các chương trình Kinh doanh Liên bang (bao gồm SUV và Tự kinh doanh) ⁸, sự gia tăng backlog vượt xa mọi nỗ lực cải cách này.⁹

2.1.3. Khuyến Nghị Chiến Lược

Ứng viên doanh nhân không nên lựa chọn SUV là lộ trình định cư trung hạn (2–5 năm). Thay vào đó, họ nên tập trung vào các lộ trình kinh doanh cấp tỉnh (PNP Business Streams) hoặc các luồng tay nghề cao (FSWP/PNP) để đạt được PR nhanh chóng, sau đó mới thành lập doanh nghiệp.

2.2. ATLANTIC IMMIGRATION PROGRAM (AIP): TẠM DỪNG VÀ TỒN ĐỌNG KÉO DÀI

Atlantic Immigration Program (AIP) là chương trình được thiết kế để thu hút người nhập cư đến bốn tỉnh bang Đại Tây Dương (New Brunswick, Nova Scotia, Prince Edward Island, Newfoundland and Labrador). Tuy nhiên, AIP hiện đã mất đi tính khả thi do quá tải hồ sơ và tình trạng tạm dừng.

2.2.1. Tình Trạng Tạm Dừng Nhận Hồ Sơ (Program Pause)

Ngày Tạm dừng: AIP đã chính thức bị tạm dừng nhận hồ sơ đề cử mới kể từ ngày 04/04/2025.¹⁰
Lý do: Chương trình đã đạt đủ chỉ tiêu phân bổ cho năm tài chính 2025.¹⁰
Hệ quả: Mọi đơn xin Endorsement (sự chấp thuận của tỉnh bang) nộp sau ngày này sẽ bị đóng.¹⁰

2.2.2. Thời Gian Chờ Đợi Cực Lâu Cho Hồ Sơ Hiện Có

Ngay cả đối với các hồ sơ đã nộp trước ngày tạm dừng, thời gian chờ đợi đã tăng lên mức đáng báo động:

Thời gian xử lý: Theo dữ liệu mới nhất, thời gian xử lý AIP đã tăng lên 37 tháng.²
Tỷ lệ Xử lý Tồn đọng: IRCC chỉ đặt mục tiêu xử lý 33% hồ sơ tồn đọng của AIP trong năm 2025.¹

2.2.3. Cập Nhật Yêu Cầu Quỹ Định Cư

Mặc dù chương trình tạm dừng, IRCC vẫn tăng yêu cầu về Quỹ Định cư (POF) cho AIP vào ngày 29/07/2025 ¹¹:

Gia đình 1 người: Tăng từ $3,672 (2024) lên $3,815 CAD (2025).¹¹

Khuyến Nghị Chiến Lược: Ứng viên mới nên loại bỏ AIP khỏi danh sách các lựa chọn trong năm 2025 và chuyển sang các luồng PNP khác đang hoạt động và có tốc độ xử lý nhanh hơn (ví dụ: các luồng Enhanced PNP của Alberta hoặc Ontario).

2.3. RURAL AND NORTHERN IMMIGRATION PILOT (RNIP): CHƯƠNG TRÌNH ĐÃ KẾT THÚC

Rural and Northern Immigration Pilot (RNIP) là chương trình thí điểm hướng đến việc thu hút lao động lành nghề đến các cộng đồng nhỏ phía Bắc Canada.¹²

Tình trạng: RNIP đã chính thức kết thúc nhận hồ sơ mới vào ngày 31/08/2024.¹²
Hệ quả: Không còn bất kỳ cánh cửa nào cho các ứng viên mới nộp hồ sơ vào chương trình này.¹² Mặc dù các hồ sơ đã nộp trước ngày này vẫn được xử lý ¹², các ứng viên mới phải tìm kiếm các chương trình thay thế.

2.3.1. Các Chương Trình Thay Thế PNP Khu Vực

Mặc dù RNIP đã đóng cửa, các luồng PNP cấp tỉnh vẫn tiếp tục nhắm mục tiêu vào các khu vực ngoài các thành phố lớn (ví dụ: Sáng kiến Phát triển Kinh tế Vùng – REDI của OINP).¹³ Ứng viên nên tập trung vào các luồng PNP khu vực đang hoạt động thay vì RNIP đã kết thúc.

III. CÁC CHƯƠNG TRÌNH THÍ ĐIỂM KINH TẾ CÓ RỦI RO CỰC CAO KHÁC

Ngoài ba chương trình chính trên, nhiều chương trình thí điểm kinh tế khác cũng đang nằm trong nhóm rủi ro cao do thời gian xử lý tồn đọng quá dài.

3.1. Caregiver Pilots (Hộ lý/Người chăm sóc)

Các chương trình thí điểm dành cho người chăm sóc phải đối mặt với thách thức lớn:

Thời gian Chờ đợi: Khoảng 108 tháng (9 năm).⁸
Tỷ lệ Xử lý Tồn đọng: Chỉ 14% hồ sơ tồn đọng sẽ được xử lý trong năm 2025.⁸

3.2. Agri-food Pilot (Nông nghiệp và Thực phẩm)

Đây là chương trình có thời gian chờ đợi lâu nhất trong các chương trình kinh tế của Liên bang:

Thời gian Chờ đợi: Khoảng 228 tháng (tương đương 19 năm).⁸
Tỷ lệ Xử lý Tồn đọng: Chỉ 5% hồ sơ tồn đọng sẽ được xử lý trong năm 2025.⁸

3.3. PNP Base (Không Liên Kết Express Entry)

Ngay cả các luồng Base PNP (không liên kết với Express Entry) cũng nằm trong nhóm rủi ro:

Thời gian Xử lý: Khoảng 16 tháng.
Tỷ lệ Xử lý Tồn đọng: Chỉ 35% hồ sơ tồn đọng sẽ được xử lý.¹

Sự khác biệt rõ rệt: Việc chọn Base PNP (16 tháng xử lý) thay vì Enhanced PNP (7 tháng xử lý) chỉ vì không đủ điều kiện EE (dưới 67 điểm FSWP) ¹⁴ là một rủi ro về thời gian đáng kể.

IV. BẢNG TÓM TẮT RỦI RO VÀ TÍNH KHẢ THI (CẬP NHẬT T10/2025)

Để đánh giá tính khả thi, bảng sau so sánh các chương trình rủi ro cao với các chương trình có tính đảm bảo cao (100% xử lý tồn đọng):

Chương Trình	Loại	Mục tiêu Xử lý Tồn đọng (2025)	Thời gian Xử lý Ước tính (PR)	Khuyến Nghị
Start-up Visa (SUV)	Kinh doanh	2% ⁸	> 10 năm (420 tháng) [9, 2]	Rủi ro Cực cao. Nên Tránh.
Agri-food Pilot	Thí điểm	5% ⁸	19 năm (228 tháng) ⁸	Rủi ro Cực cao. Nên Tránh.
Caregiver Pilots	Thí điểm	14% ⁸	9 năm (108 tháng) ⁸	Rủi ro Rất cao.
AIP	Thí điểm	33% ¹	37 tháng ²	Tạm dừng nhận hồ sơ.¹⁰
Base PNP	Tay nghề Tỉnh bang	35% ¹	16 tháng ²	Rủi ro trung bình, chấp nhận chờ đợi lâu.
RNIP	Thí điểm	N/A	Đã đóng (T8/2024) ¹²	Không Khả thi cho ứng viên mới.
CEC	Tay nghề EE	100% ¹	6 tháng ²	Lộ trình Vàng. Nên Ưu tiên.
FSWP	Tay nghề EE	100% ¹	6 tháng ²	Tốc độ nhanh. Nên Ưu tiên.
Enhanced PNP	Tay nghề EE	100% ¹	7 tháng	Tốc độ nhanh. Nên Ưu tiên.

V. CHIẾN LƯỢC SỐNG CÒN: LỰA CHỌN LỘ TRÌNH TAY NGHỀ ƯU TIÊN

Đối với ứng viên tay nghề quốc tế (FSWP) và các chuyên gia có kỹ năng, việc chuyển hướng sang các lộ trình được IRCC cam kết xử lý 100% tồn đọng là điều bắt buộc.

5.1. Tận Dụng Tốc Độ Của Express Entry (FSWP, CEC)

FSWP và CEC vẫn là nền tảng của nhập cư kinh tế.

Tốc độ xử lý: FSWP và CEC đều được xử lý PR trong khoảng 6 tháng.²
Chiến lược FSWP: Ứng viên nộp từ nước ngoài cần tập trung vượt qua ngưỡng 67 điểm FSWP ¹⁴ và tham gia vào các đợt rút thăm Tuyển chọn Dựa trên Danh mục (CBS) (ví dụ: Pháp ngữ, Y tế) để nhận ITA với Điểm CRS cạnh tranh (432–472 điểm).¹⁵
Chiến lược CEC: Sử dụng Work Permit (Giấy phép Lao động) để tích lũy kinh nghiệm 1 năm tại Canada, sau đó chuyển đổi sang CEC để được miễn yêu cầu Quỹ Định cư và tận hưởng tốc độ xử lý nhanh nhất.⁸

5.2. Chuyển Hướng Sang PNP Enhanced (600 Điểm Bảo Đảm)

PNP Enhanced (liên kết EE) là lựa chọn thay thế an toàn cho những người không đạt Điểm CRS cao.

Lợi ích: Được cộng 600 điểm CRS, đảm bảo ITA và được xử lý PR trong 7 tháng.²
Chiến lược: Nhắm mục tiêu các luồng Enhanced PNP có Điểm CRS thấp (ví dụ: Accelerated Tech Pathway của Alberta với Điểm CRS 52) ¹⁷ nếu kinh nghiệm làm việc phù hợp với nhu cầu tỉnh bang.

5.3. Chiến Lược Dự Phòng: Quebec (PSTQ)

Đối với những người cam kết định cư tại Quebec, PSTQ (Programme de sélection des travailleurs qualifiés) được IRCC cam kết xử lý PR trong 11 tháng sau khi có CSQ.¹⁸ Đây là một lộ trình có tính đảm bảo, dù thời gian chờ xử lý cấp tỉnh bang (Arrima) vẫn tồn tại.

VI. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ RỦI RO TỐI ĐA

Dữ liệu chính thức của IRCC tháng 10 năm 2025 là một lời cảnh báo rõ ràng: các chương trình có tỷ lệ xử lý tồn đọng thấp (SUV, Agri-food, Caregiver) không còn là lựa chọn khả thi cho bất kỳ ứng viên nào tìm kiếm Thường trú nhân trong vòng 5–10 năm tới.

Khuyến nghị Quyết liệt:

Tránh SUV và Agri-food: Loại bỏ hoàn toàn các chương trình có thời gian chờ đợi vượt quá 10 năm (SUV, Agri-food) khỏi kế hoạch định cư.
Ưu tiên Lộ trình Tốc độ: Tập trung mọi nguồn lực vào việc tối ưu hóa hồ sơ FSWP (nếu nộp từ nước ngoài) hoặc CEC (nếu đã ở Canada) để tận dụng cam kết xử lý 6 tháng của IRCC.²
Lập Kế hoạch Tài chính Chính xác: Dù chọn FSWP hay Enhanced PNP, ứng viên phải chuẩn bị đủ Quỹ Định cư (POF) theo yêu cầu cập nhật (ví dụ: $28,362 CAD cho gia đình 4 người) ¹⁹ và Phí Hành chính ($5,500–$6,500 CAD).²⁰
Hành động Quyết đoán: Sự phân hóa về tốc độ xử lý là không thể đảo ngược trong Kế hoạch Di trú 2025–2027. Lựa chọn các chương trình được ưu tiên xử lý 100% tồn đọng là chiến lược sống còn duy nhất cho các gia đình muốn định cư Canada thành công trong ngắn hạn.

Theo Canada.com.vn

Có liên quan

Previous articleĐịnh cư Canada ngày càng khó, đâu là lựa chọn phù hợp nhất hiện nay