*Closed Work Permit: là một dạng giấy phép làm việc đóng, chỉ cho phép người sở hữu làm việc theo đúng vị trí chức vụ và làm việc cho đơn vị được thể hiện trên giấy phép này.
Mới đây, Bộ di trú Canada (IRCC) đã được Ủy ban Thường trực Thượng viện về các vấn đề xã hội, khoa học và công nghệ (SCSAST) khuyến nghị ngừng cấp Closed Work Permit.
Báo cáo đã phân tích cấu trúc và việc áp dụng Chương trình Lao động Nước ngoài Tạm trú (TFWP), được ra đời vào năm 1973 để giúp các doanh nghiệp Canada tuyển dụng các vị trí cần gấp, thiếu hụt nhân viên khi không có người Canada hoặc thường trú nhân nào đủ tiêu chuẩn hoặc nộp hồ sơ xin việc.
Theo báo cáo, TFWP được coi là “phương án cuối cùng” đối với các nhà tuyển dụng Canada nhưng đã trở thành “thành phần cốt lõi của thị trường lao động Canada”.
Các ủy ban thường trực như SCSAST có nhiệm vụ tiến hành kiểm tra, giám sát và nghiên cứu các vấn đề ảnh hưởng đến Canada và trình lên chính phủ để xem xét và hành động. Thượng viện là thượng viện của Quốc hội Canada và hoạt động như một cơ quan điều tra và lập pháp.
Thông tin chung về Chương trình Lao động Nước ngoài Tạm Trú – TFWP
Các chương trình như TFWP đã trở thành lộ trình chủ đạo để trở thành thường trú nhân cho nhiều người mới đến. Họ đến Canada để tích lũy kinh nghiệm làm việc trong nước, điều này giúp hồ sơ định cư của họ có ưu thế và nhiều lựa chọn hơn, một trong số đó là chương trình Lao động có kinh nghiệm tại Canada (CEC).
Người sử dụng lao động muốn tuyển dụng thông qua TFWP phải nhận được Đánh giá tác động thị trường lao động (LMIA) tích cực hoặc trung lập từ Cơ quan Việc làm và Phát triển xã hội Canada (ESDC). Bản đánh giá này chứng minh cho chính phủ Canada thấy rằng việc thuê người nước ngoài sẽ không gây hậu quả tiêu cực đến nền kinh tế quốc gia hoặc lực lượng lao động trong nước.
Nhà tuyển dụng phải đáp ứng một số yêu cầu trước khi nộp LMIA, chẳng hạn như đăng tuyển dụng trong một khoảng thời gian cụ thể và cung cấp bằng chứng cho thấy không có người Canada hoặc thường trú nhân nào đủ tiêu chuẩn cho vị trí này hoặc chưa có ai nộp hồ sơ xin việc. Khi người lao động có chấp thuận LMIA hợp lệ, họ có thể chia sẻ nó với ứng viên mà họ muốn tuyển dụng để ứng viên dùng trong hồ sơ xin Work permit nộp lên IRCC.
Khi người lao động sang nhận việc, người sử dụng lao động phải hỗ trợ về nhà ở và y tế, đảm bảo rằng họ trả cho nhân viên một mức lương nhất định và cung cấp điều kiện làm việc an toàn, không bị lạm dụng hoặc quấy rối.
Giấy phép lao động theo chương trình TFWP sẽ là giấy phép đóng (Closed Work Permit), có nghĩa là nhân viên chỉ có thể làm việc cho một chủ lao động khi họ ở Canada. Nếu nghỉ việc, họ có thể không còn đủ điều kiện để ở lại Canada nữa. Có những trường hợp ngoại lệ đối với trường hợp người lao động bị chủ bóc lột sức lao động.
Những bất cập giữa chủ lao động và người lao động
Chương trình TFWP đã dần được cải thiện sau nhiều hạn chế và vấn đề, đa phần đều được nêu rõ trong báo cáo của SCSAST. Một trong những mối lo ngại tiêu biểu là TFWP “không giúp ích cho nhà tuyển dụng và người lao động như đã dự kiến. Giấy phép lao động dạng đóng (Closed Work Permit) đã khiến những người lao động nhập cư dễ bị lợi dụng hơn bởi các đối tượng xấu cũng như áp đặt một số rào cản nhất định về mặt cơ cấu lên người lao động, gây khó khăn cho việc tiếp cận các quyền lợi và sự bảo vệ đáng có”.
Một báo cáo gần đây của Viện Cooper (Viện nghiên cứu các vấn đề của người nhập cư) nhấn mạnh các vấn đề khác của chương trình từ góc độ người sử dụng lao động, đặc biệt là liên quan đến người lao động thời vụ. Báo cáo chỉ ra rằng người sử dụng lao động cảm thấy thất vọng vì không thể đào tạo hoặc lập kế hoạch phù hợp cho công việc trong năm của họ với lực lượng lao động tạm thời và nói về những áp lực đi kèm với mối quan hệ gần như “phụ thuộc” hình thành giữa người sử dụng lao động và người lao động, khi nhóm người lao động nhập cư hầu như chỉ dựa vào người sử dụng lao động để đáp ứng nhu cầu thiết yếu như nhà ở và chăm sóc sức khỏe.
Báo cáo của SCSAST lưu ý thêm rằng những người sử dụng lao động có thiện chí và tuân thủ quy định cũng thường thiếu sự linh hoạt trong việc luân chuyển người lao động đến các địa điểm khác khi cần thiết hoặc đề bạt những nhân viên có tay nghề cao cho các công việc tốt hơn hoặc lâu dài hơn.
Khuyến nghị dần loại bỏ Closed Work Permit
Để giảm bớt vấn đề bị lợi dụng cho người lao động nước ngoài tạm trú, SCSAST mong muốn chính phủ loại bỏ dần hình thức Closed Work Permit trong vòng ba năm tới. Điều này cũng được Viện Cooper đề cập, kêu gọi IRCC chấm dứt việc cấp Closed Work Permit chỉ có giá trị cho một chủ lao động nhất định và thay vào đó cân nhắc việc cấp tình trạng thường trú nhân cho tất cả người lao động nhập cư.
Viện Cooper gợi ý rằng điều này sẽ có lợi vì “Nếu không có tư cách thường trú nhân đầy đủ, người lao động nhập cư sẽ sống và làm việc trong những hoàn cảnh hoàn toàn khác biệt so với những đồng nghiệp người Canada của họ. Tình trạng nhập cư tạm thời đặt họ vào một tầng lớp lao động riêng biệt và tạo ra những rào cản đáng kể trong việc bảo vệ quyền lao động của họ.”
Nghiên cứu cho thấy rằng nhiều dịch vụ hỗ trợ người nhập cư do IRCC cung cấp không được người lao động tạm thời tiếp cận đầy đủ, từ đó khiến họ gặp bất lợi khi phải thích nghi với cuộc sống ở Canada và hiểu rõ các quyền lợi họ đáng có.
Ngoài ra, báo cáo của SCSAST khuyến nghị Chính phủ xem xét việc cấp giấy phép lao động theo ngành và/hoặc khu vực cụ thể thay cho TFWP hiện tại. Báo cáo gợi ý rằng đây có thể là một lợi thế cho người sử dụng lao động vì họ thường chịu trách nhiệm tài chính đáng kể liên quan đến chăm sóc sức khỏe, đi lại và nhà ở của người lao động. Để tiếp tục hỗ trợ người lao động có giấy phép lao động theo ngành hoặc khu vực cụ thể, người sử dụng lao động có thể trả tiền cho cơ quan có thẩm quyền của khu vực để chia sẻ một số gánh nặng hành chính.
Tăng cường việc trao đổi, cung cấp thông tin cho người lao động
SCSAST đã chia sẻ với Thượng viện rằng việc trao đổi kém đã được chứng minh là nguyên nhân chính dẫn đến thất bại của chương trình. Hiện tại, có nhiều ban ngành tham gia vào TFWP và việc liên lạc, thảo luận giữa các đơn vị này chưa nhất quán.
Ví dụ, nhân viên không phải lúc nào cũng được thông báo về các quyền lợi của mình, một số người sử dụng lao động phải chịu nhiều cuộc thanh tra lặp đi lặp lại tại nơi làm việc (thường được thông báo trước, tạo cơ hội cho những cơ sở không tuân thủ quy định có thể tạm thời cải thiện điều kiện làm việc để đối phó) và thiếu dữ liệu tổ chức gây khó khăn cho việc đo lường kết quả của chương trình.
Để giải quyết tình trạng này, báo cáo của SCSAST cho rằng điều quan trọng là chính phủ Canada phải thành lập một Ủy ban Lao động Nhập cư. Ủy ban này sẽ bao gồm Ủy viên về Người lao động nhập cư, Ủy viên về Người sử dụng lao động và đại diện của Chính phủ Canada, thông qua Cơ quan Việc làm và Phát triển Xã hội Canada và Bộ di trú Canada.
Ủy ban sẽ đóng vai trò là đầu mối liên lạc duy nhất để nhận các báo cáo về bóc lột lao động đối với người lao động nước ngoài tạm trú và ủng hộ quyền lợi của họ. Cơ quan này cũng sẽ tổ chức các cuộc tham vấn hàng năm với các bên liên quan và nỗ lực “thiết lập chương trình nghiên cứu để thu thập, phân tích và phổ biến dữ liệu về trải nghiệm của người lao động nhập cư ở Canada và vai trò của họ trong thị trường lao động”.
Cả hai báo cáo đều đưa ra nhiều khuyến nghị khác bao gồm đề xuất cung cấp nguồn thông tin tốt hơn cho người lao động tạm trú trước khi họ nhập cảnh, kiểm tra nơi làm việc không báo trước nhiều hơn và mở rộng các Chương trình đề cử tỉnh bang để cho phép nhiều người lao động tạm trú có cơ hội trở thành thường trú nhân. Theo bộ luật do Thượng viện đề ra, sau khi ủy ban thường vụ trình bày báo cáo, chính phủ có 150 ngày theo lịch để phản hồi hoặc giải thích lý do tại sao vẫn chưa có phản hồi.
Anh/chị quan tâm đến chương trình Định cư Canada diện Tay nghề (Skilled Worker Canada) hoặc muốn tìm hiểu về lộ trình trở thành Thường trú nhân Canada, vui lòng liên hệ Hotline: 0909056770 hoặc để lại thông tin đăng ký tại đây.
Theo IMM Canada
Tìm hiểu thêm: Canada dự kiến sửa đổi giấy phép làm việc sau tốt nghiệp PGWP cho sinh viên quốc tế
